Hallo Jos, wat houden de workshops in die je op de Jorismavo geeft?

De eerste aanleiding om te starten met dit project was om leerlingen voor te bereiden op de presentatie van hun profielwerkstuk in klas 4. We beginnen de workshops altijd met een warming-up om ze los te weken van hun stoel, en een andere toon te vinden zodat we met elkaar aan de slag kunnen.

In de vertrouwde omgeving van hun eigen klas, met een docent van de school die er ook bij aanwezig is, gaan ze dan aan de slag met het leren om zichzelf te presenteren. Ze presenteren zichzelf met een zelf verzonnen tekst over zichzelf, waarin ze bijvoorbeeld vertellen over hun naam, toenaam, hobby’s en het onderwerp van hun profielwerkstuk Hierbij leren ze de methode van de vijf S’en: stappen, stop, staan, stilte, spreken. Door die stappen bewust te doorlopen bij het presenteren worden ze zelfverzekerder.

Naast deze presentatieworkshop geef ik ook sollicitatietraining aan de leerlingen van klas 4. Dit om ze voor te bereiden op hun entree op de arbeidsmarkt. Veel leerlingen weten vaak nog niet wat ze willen worden, maar solliciteren zullen ze sowieso een keer moeten. Bij de sollicitatietraining oefenen we daar alvast voor door de leerlingen een ‘nep-sollicitatiegesprek’ te laten voeren. Hiermee komen we erachter hoe stevig ze al in hun schoenen staan op dat moment.

Zijn deze lessen eenmalig of zien de leerlingen je vaker?

Na de eerste workshops zijn er ook ‘terugkomlessen’ op een later moment in het schooljaar. De school ziet me graag terug, om te zien of de geleerde vaardigheden er ook echt uit komen en de methode die ik ze meegeef goed is blijven hangen. Voor de leerlingen is het ook belangrijk dat ze mijn gezicht vaker zien in de school: daardoor wennen ze aan me en word ik een vertrouwd persoon waar ze zich veilig genoeg bij voelen om dingen te doen die ze spannend vinden.

Hoe worden de workshops afgerond?

In eerste instantie worden de workshops afgerond met de presentatie van de geleerde tekst in de klas. Doordat de leerlingen zich aan elkaar presenteren, in de veilige omgeving van hun eigen klas met hun docent erbij, geeft dat ze meestal genoeg vertrouwen om over de drempels van onzekerheid heen te stappen. De leerlingen geven elkaar feedback op hun presentatie, ‘tips en tops’, waardoor dit een extra leerzaam moment wordt.

Uiteindelijk is de presentatie van de profielwerkstukken het einddoel van het project. Als het lukt probeer ik daar ook bij te zijn. De leerlingen presenteren de profielwerkstukken eerst aan elkaar, en daarna aan de ouders.

Bij die eindpresentatie heb ik soms toch nog de neiging om de leerlingen een beetje te prikkelen, even te ‘roeren’. Dan geef ik ze kleine hints vanuit het publiek. Wat het belangrijkste is bij een goede presentatie is dat je echt, persoonlijk contact maakt met het publiek in de zaal. Je maakt jezelf en hetgeen waar je over praat daardoor groter, en krijgt je publiek beter mee met je verhaal.

Door de trainingen komen leerlingen in het algemeen steviger in hun schoenen te staan, en daar hebben ze veel aan: zowel op school als in hun latere leven. In de klassen zitten ook leerlingen met een ‘rugzakje’, die het bijvoorbeeld door autisme moeilijk vinden om contact te maken. Door deze workshops leren ze die hindernis een plek te geven. Vooral leren ze dat het oké is om zichzelf te zijn, en daar zelfverzekerder in te worden.

Kun je een voorbeeld geven van wat de workshops teweeg brengen bij de leerlingen?

Het mooiste voorbeeld dat ik meegemaakt heb in mijn tijd bij de Jorismavo was met een meisje dat eigenlijk nooit praatte. Bij de eindpresentatie van de workshop ben ik ter ondersteuning samen met haar het podium opgegaan. Vanuit die veilige situatie in de klas met steun van mij als docent is het haar ondanks alles toch gelukt om zichzelf te presenteren. Een prestatie van formaat voor haar, die zeer ontroerend was.

Ook Andrea Jakobi, onderwijscoördinator van de Jorismavo, is positief over de samenwerking met Jos. Zij vertelde daarover tijdens ons bezoek aan de school.

Hallo Andrea, kun je iets vertellen over hoe de samenwerking met Jos verloopt?

We zijn heel blij met de workshops van Jos. Je ziet dat de leerlingen zich daardoor bewuster worden van hoe ze zichzelf presenteren. We merken dat Jos een pedagogisch zeer sterke docent is, die op een natuurlijke wijze een goed contact met de leerlingen opbouwt tijdens de workshops. Ook de leerlingen zelf geven terug dat ze de workshops waardevol vinden. 

Waarvoor gebruiken de leerlingen de presentatievaardigheden die ze leren zoal?

Eigenlijk moeten ze zich bijna bij alle vakken wel eens presenteren. De inhoud van de opdrachten waarbij dat gebeurt zijn bij elk vak verschillend. Bij het vak dat ik geef, Duits, moeten ze bijvoorbeeld iets over zichzelf vertellen voor de klas - in het Duits. Maar ook bij vakken als geschiedenis moeten er op een aantal momenten in hun schoolloopbaan presentaties gegeven worden. We zijn heel blij met deze samenwerking met Jos en Lindenberg op School!